اساسنامه پژوهش سرای دانش آموزی

ضرورت

 ایجاد شرایط و امکاناتی که رشد و پرورش خلاقیت ها و ارتقای دانایی و توانایی دانش آموزان را به تناسب استعدادها و علایق آنان فراهم نماید ، یکی از اهداف اساسی آموزش و پرورش است . تحقق این هدف با توجه به تنوع علایق و تفاوت تـوانمندی های دانــش آمـوزان و نـیز کـثرت جـمعیت دانش آموزی کشور ، مستلزم دسترسی به ظرفیت های مناسبی از امکانات و منابع است ؛ لکن محدودیت های موجود ، عمدتاً انجام برنامه های اساسی و مبتنی بر گستره استعدادها و تفاوت های فردی دانش آموزان را با مشکل مواجه می نماید ؛ به گونه ای که در عمل ، رویکرد برنامه ها به پوشش عمومی دانش آموزان معطوف می گردد . بدین جهت ، برنامه ریزان ، مدیران و مجریان برنامه های آموزش و پرورش در تعامل با دانش آموزان با نیازهایی از آنان مواجه می شوند که امکانات موجود قادر به تأمین آن ها نیست . لذا ایجاد زمینه هایی علاوه بر شرایط موجود برای افراد علاقه مند و مستعدی که با روحیه تحقیق و پژوهش در تعمیق و توسیع آموخته های خود اهتمام دارند ، امری ضروری به نظر می رسد . تأسیس پژوهش سراهای دانش آموزی به عنوان یکی از راهکارها ، برای تأمین هدف فوق در نظر گرفته شده است .

  

ماده 1 : تعریف

 پژوهش سرای دانش آموزی ، مرکزی است که به منظور گسترش فرهنگ تحقیق و پژوهش در بین دانش آموزان و هدایت استعدادها و رشد خلاقیت های آنان با فراهم نمودن امکانات و تجهیزات لازم تأسیس می شود .

ماده 2 : اهداف

 1 ـ اشاعه فرهنگ پژوهش و تحقیق فردی و گروهی در بین دانش آموزان ؛

2 ـ رشد و توسعه بنیه علمی و پژوهشی دانش آموزان و ایجاد زمینه برای بروز خلاقیت های آنان ؛

 3 ـ تشویق و ترغیب دانش آموزان به تلفیق دانش نظری و فعالیت های عملی و کاربردی ؛

 4 ـ هدایت و راهنمایی دانش آموزان در جهت علایق و استعدادهایشان ؛

 5 ـ فراهم نمودن امکان دستیابی دانش آموزان به یافته های جدید علمی و پژوهشی داخل و خارج کشور ؛

6 ـ ایجاد زمینه مشارکت دانش آموزان مستعد در انجام پژوهش های ملی و منطقه ای .

ماده 3 : سیاست گذاری

 سیاست گذاری ها ، برنامه ریزی های کلان و نظارت و ارزشیابی در سطح کشور توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت انجام می پذیرد .

ماده 4 : ارکان و تشکیلات

 الف : شورای برنامه ریزی استان ؛ ب : کمیته برنامه ریزی منطقه ؛ ج : رئیس مرکز ؛ د : واحد آموزش ؛ و : واحد پژوهش ؛ هـ : واحد پشتیبانی .

 ماده 5 : تـــرکیب اعضاء و وظایف شورای برنامه ریزی استان

 الف : اعضاء شورای برنامه ریزی عبارتند از :

 1ـ رئیس سازمان ‌آموزش و پرورش ( رئیس شورا ) ؛

 2ـ معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی ( دبیر ) ؛

 3ـ معاون پشتیبانی ؛

 4ـ هماهنگ کننده گروه های آموزشی استان ؛

5 ـ یکی از رؤسای پژوهش سراهای دایر در استان به انتخاب رئیس سازمان ؛

6 ـ یک نفر صاحبنظر در امور پژوهشی به انتخاب معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی .

 ب : وظایف شورای برنامه ریزی استان عبارتند از :

 1 ـ برنامه ریزی برای تحقق اهداف تعیین شده پژوهش سراها ؛

2 ـ تصویب برنامه سالانه پیشنهادی کمیته برنامه ریزی منطقه ؛

 3 ـ تعیین راهکارهای مناسب برای برقراری ارتباط با مراکز علمی ، پژوهشی و نیز مؤسسات حقوقی ؛

4 ـ نظارت و ارزشیابی از عملکرد پژوهش سرا ؛

 5 ـ تعیین منابع مالی و تصویب بودجه سالانه ؛

6 ـ تشکیل جلسات ، حداقل یک بار در ماه .

 تبصره : تصمیم های متخذه با رأی اکثریت اعضاء معتبر است .

ماده 6 : ترکیب اعضاء و وظایف کمیته برنامه ریزی منطقه

 الف : اعضای کمیته برنامه ریزی منطقه عبارتند از :

1ـ رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه ( رئیس کمیته ) ؛

 2ـ معاون آموزشی منطقه ؛

 3ـ معاون پشتیبانی ؛

4ـ رئیس پژوهش سرا ؛

 5 ـ مسؤول واحد آموزش ؛

 6 ـ مسؤول واحد پژوهش ؛

7ـ مسؤول واحد پشتیبانی ؛

 8 ـ یـک نفر از دبـیران صاحبنظر در امــور پژوهشی ( ترجیحاً در رشته های علوم پایه ) به انتخاب معاون آموزشی ؛

 9ـ نماینده دانش آموزان پژوهشگر به انتخاب اعضای پژوهش سرای دانش آموزی .

ب : وظایف کمیته برنامه ریزی منطقه :

 1 ـ تدوین برنامه سالانه و پیشنهاد به شورای برنامه ریزی برای تصویب ؛

2 ـ برنامه ریزی به منظور جذب و جلب دانش آموزان مستعد به پژوهش سرا و تقویت روحیه همکاری و مشارکت دانش آموزان ؛

3 ـ برنامه ریزی برای جلب همکاری دبیران مجرب ؛

4 ـ برنامه ریزی برای ارتباط با مؤسسات علمی و پژوهشی ؛

 5 ـ برنامه ریزی برای تشکیل همایش های علمی ، برگزاری جشنواره ها و انتشار مقالات علمی ؛

 6 ـ تدوین برنامه های اجرایی در خصوص مصوبات شورای برنامه ریزی .

 تبصره : تصمیم های شورای برنامه ریزی با اکثریت آراء معتبر است .

ماده 7 : وظایف پژوهش سرا 

 1 ـ برنامه ریزی برای ایجاد زمینه های بروز خلاقیت و نوآوری دانش آموزان ؛

 2 ـ برنامه ریزی برای تقویت روحیه همکاری و مشارکت دانش آموزان در انجام فعالیت های علمی و پژوهشی ؛

 3 ـ برگزاری کنفرانس ها و همایش ها و جشنواره های علمی ؛

 4 ـ ایجاد بانک اطلاعاتی مورد نیاز دانش آموزان ؛

 5 ـ ایـجاد کـارگاه ها و آزمایشگاه ها و کتابخانه مورد نیاز برای انجام پژوهش های دانش آموزی ؛

 6 ـ حمایت از دانش آموزان پژوهشگر و نظارت و هدایت طرح های تحقیقاتی آنان ؛

7 ـ ایجاد زمینه برقراری ارتباط پژوهشگران دانش آموز با سایر نهادها و مؤسسات علمی و پژوهشی و آموزشی ؛

 8 ـ‌ تشکیل انجمن های علمی دانش آموزی ؛

9 ـ به کارگیری دبیران و اساتید مجرب برای آموزش و راهنمایی طرح های پژوهشی دانش آموزان ؛

 10ـ استفاده از نظرات و پیشنهادهای صاحبنظران امر تعلیم و تربیت ؛

 11 ـ بـــرنامه ریـــزی جهت اجرای سیاست های مصوب شورای برنامه ریزی و کمیته برنامه ریزی پژوهش سرا ؛

 12 ـ برگزاری مسابقات علمی ، پژوهشی و آزمایشگاهی ؛

 13 ـ تشکیل نمایشگاه هایی از دست ساخته ها و نتایج پژوهشی دانش آموزان ؛

 14 ـ فراهم نمودن زمینه های مشارکت دانش آموزان پژوهشگر در پژوهش های ملی و منطقه ای ؛

15 ـ برقراری ارتباط با مدیران واحدهای آموزشی برای شناساندن فعالیت های پژوهش سرا و جلب نظر دبیران به اهمیت تحقیق و پژوهش در فرآیند یاد دهی ـ یادگیری و نیز تشویق دانش آموزان به مطالعه و تحقیق ؛

 16 ـ مشارکت در مجامع علمی و پژوهشی ؛

 17 ـ ارائه گزارش های مرحله ای به شورای برنامه ریزی ؛

 18 ـ تأمین منابع مالی مورد نیاز .

ماده 8 : نحوه اداره پژوهش سرا

رئیس پژوهش سرا که با پیشنهاد معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی و ابلاغ رئیس اداره منصوب می گردد ، مــسؤولیت اداره پژوهش سرا را به عهده دارد . وی برای حسن اداره این مرکز ، از بین اعضای گروه های آموزشی ، افراد علاقه مند واجد شرایط را به عنوان مسئولین واحدهای آموزش ، پژوهش و پشتیبانی ، به تناسب حجم فعالیت مرکز ، در اختیار خواهد گرفت .

ماده 9 : واجدین شرایط عضویت در پژوهش سرا

 دانـش آمـوزان دوره مـتوسطه نـظری ، فنی و حرفه ای ، کاردانش ، و نیز دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی به شرح زیر می توانند از امکانات پژوهش سرا استفاده نمایند :

 الف : دانش آموزانی که به تشخیص شورای دبیران واحد آموزشی از توانایی ، استعداد و علاقه کافی به مطالعه و تحقیق برخوردار باشند ؛

ب : دانش آموزانی که در مسابقات علمی ، فرهنگی و هنری ، تحقیقاتی و آزمایشگاهی موفق به رتبه در هر یک از مراحل اجرایی شده اند ؛

ج : دانش آموزان واجد شرایط شرکت در مراحل جشنواره خوارزمی و المپیاد ها ؛

 د : دانش آموزانی که در هر پایه و رشته تحصیلی حایز رتبه های اول تا پنجم در سطح مدارس باشند ؛

هـ : دانش آموزان دوره راهنمایی که علاقه مندی قابل توجهی به فعالیت های پژوهشی داشته باشند ، با تصویب و معرفی شورای معلمان می توانند به عضویت پذیرفته شوند .

ماده 10 : شرایط و نحوه تأسیس

 1 ـ اختصاص ساختمان مناسب ، به طوری که فضاهای لازم جهت دایر نمودن آزمایشگاه ها و کارگاه رایانه ، کتابخانه ، سالن مطالعه و همایش در آن موجود باشد ؛

2 ـ تجهیز آزمایشگاه ، کارگاه و کتابخانه و وسایل سمعی و بصری مورد نیاز ؛

 3 ـ تأمین نیروی انسانی واجد شرایط برای اداره مرکز ؛

4 ـ پیشنهاد تأسیس از سوی منطقه آموزش و پرورش به سازمان آموزش و پرورش استان ؛

 5 ـ انجام بررسی های لازم پیرامون پیشنهاد تأسیس از سوی معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی استان و صدور مجوز در صورت تأیید از سوی سازمان آموزش و پرورش استان .

ماده 11 : نظارت و ارزشیابی

 1 ـ نظارت مستمر بر فعالیت های پژوهش سرا توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی منطقه اعمال خواهد شد .

 2 ـ در سطح استان ، نظارت بر حسن انجام فعالیت های پژوهش سراها و ارزشیابی از عملکرد آن ها بر اساس معیارهایی که از سوی معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی اعلام می گردد ، به عهده معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی استان خواهد بود .

 3 ـ سازمان آموزش و پرورش استان ، گزارش های مربوط به نظارت و ارزشیابی عملکرد و نیز فهرست فعالیت های پژوهشی انجام شده را در پایان هر سال تحصیلی به معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت ارائه خواهد داد .

ماده 12 :منابع مالی

 هزینه های مورد نیاز پژوهش سراها از منابع زیر تأمین می شود :

 1 ـ اعتبارات تخصیصی از سوی شوراهای آموزش و پرورش استان ها و مناطق ؛

 2 ـ مؤسسات محلی از قبیل شهرداری ها ، مراکز علمی و پژوهشی و بنگاه های اقتصادی ؛

 3 ـ کمک های مردمی .

ماده 13 :

شیوه نامه اجرایی این اساسنامه توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی تهیه و ابلاغ خواهد شد .

ماده 14 :

 این اساسنامه در 14 ماده تدوین و از تاریخ ابلاغ قابل اجراست .